سایت مپ را می‌توان یکی از نیازهای اصلی هر سایتی دانست. ممکن است تصور کنید نیازی به افزایش دانش خود درباره این مفهوم ندارید، اما با شناخت بهتر درباره نقشه سایت، می‌توانید از اهمیت آن بیشتر مطلع شوید و در نهایت، حتی در صورت برون‌سپاری سایت کسب‌وکارتان، سرویس بهتری را دریافت کنید. حال اگر تصمیم دارید به عنوان یک مدیر یا عضوی از یک کسب‌وکار، با مفهوم سایت‌مپ آشنا شوید و دلیل اهمیت آن را بدانید، با ما همراه باشید.
سایت‌مپ چیست و چرا برای سئو اهمیت دارد؟
نقشه سایت فایلی است که ساختار کلی وب‌سایت شما را به‌صورت منظم نمایش می‌دهد؛ این ساختار شامل صفحات مختلف، محتوای آنها و نحوه ارتباط بین بخش‌های مختلف سایت است. وجود این فایل باعث می‌شود موتورهای جست‌وجو مانند گوگل بتوانند راحت‌تر و سریع‌تر صفحات سایت شما را پیدا، بررسی و ایندکس کنند. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از نقشه سایت، شفاف‌سازی ساختار سایت برای موتورهای جست‌وجو است.
به‌طور کلی، دو نوع نقشه سایت وجود دارد:
- نوع اول که مخصوص موتورهای جست‌وجو است، به آنها کمک می‌کند تا صفحات مهم وب‌سایت شما را شناسایی و به‌صورت بهینه در نتایج جست‌وجو نمایش دهند.
- نوع دوم برای کاربران طراحی شده تا بتوانند بهتر در میان بخش‌های مختلف سایت جابه‌جا شوند و سریع‌تر به محتوای مورد نظرشان دسترسی پیدا کنند.
داشتن یک نقشه سایت دقیق و به‌روز، یکی از عوامل مهم در بهبود سئوی فنی سایت به‌شمار می‌رود و خصوصا برای وب‌سایت‌های بزرگ یا دارای ساختار پیچیده اهمیت بیشتری نیز دارد.
انواع سایت مپ: XML، HTML، RSS و ویدئویی
نقشه سایت یا Sitemap انواع مختلفی دارد و هرکدام از آنها کاربرد خاصی در بهینه‌سازی سایت برای موتورهای جست‌وجو دارند. در ادامه با مهم‌ترین انواع نقشه سایت و نقش آنها در سئو آشنا می‌شویم:
1. نقشه سایت XML
این نوع رایج‌ترین و مهم‌ترین فرمت برای سئو است. sitemap xml فایلی است که تمام صفحات مهم وب‌سایت شما را همراه با اطلاعاتی مثل زمان آخرین به‌روزرسانی، میزان اهمیت صفحه و ترتیب صفحات فهرست می‌کند.
موتورهای جست‌وجو مانند گوگل از این فایل برای خزیدن بهتر در سایت و شناسایی دقیق‌تر ساختار صفحات استفاده می‌کنند، به خصوص اگر سایت بزرگ یا دارای صفحات زیاد و به‌روزرسانی مداوم باشد.
2. نقشه سایت HTML
این نوع از سایت مپ بیشتر برای کاربران طراحی شده است. HTML Sitemap معمولا یک صفحه از سایت است که لینک تمام یا بخشی از صفحات وب‌سایت در آن به‌صورت منظم نمایش داده می‌شود.
گرچه تاثیر مستقیم آن بر سئو کمتر از XML است، اما به بهبود تجربه کاربری کمک می‌کند و به‌طور غیرمستقیم می‌تواند در بهینه‌سازی داخلی سایت مؤثر باشد.
3. نقشه سایت RSS یا Atom
این فرمت بیشتر برای سایت‌هایی با محتوای مداوم و به‌روزرسانی‌شونده مانند وبلاگ‌ها یا سایت‌های خبری کاربرد دارد.
نقشه سایت RSS یا Atom شامل آخرین تغییرات و محتواهای جدید سایت است و به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند تا سریع‌تر از محتوای تازه منتشر شده مطلع شوند.
4. نقشه سایت ویدئویی (Video Sitemap)
اگر در سایتتان محتوای ویدئویی دارید، استفاده از نقشه سایت ویدئویی ضروری است. این فرمت به‌صورت XML طراحی می‌شود و شامل اطلاعاتی مثل عنوان ویدئو، مدت زمان، تصویر پیش‌نمایش و تاریخ انتشار است.
این نوع نقشه سایت به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند ویدئوهای شما را بهتر شناسایی و در نتایج جست‌وجوی ویدئویی نمایش دهند.
چگونه یک سایت‌مپ بسازیم؟ (دستی و با ابزار)
نقشه سایت یا Sitemap یکی از اجزای مهم سئوی فنی است که به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند ساختار صفحات وب‌سایت را بهتر درک کرده و آنها را به‌درستی ایندکس کنند. ساخت سایت مپ می‌تواند به‌صورت دستی یا با استفاده از ابزارهای خودکار انجام شود. در ادامه، هر دو روش را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم. البته شما همیشه می‌توانید در خدمات سئو لین ، سایت مپ مناسب سایت خود را نیز دریافت کنید و از نتایج آن بهره‌مند شوید.
نحوه ساخت sitemap به‌صورت دستی:
یا نیاز به کنترل کامل روی ساختار نقشه سایت دارید، می‌توانید آن را به‌صورت دستی ایجاد کنید.
مراحل ساخت:
۱. شناسایی صفحات مهم
ابتدا باید آدرس صفحات اصلی و مهم سایت را مشخص کنید. فقط صفحاتی را وارد کنید که قرار است در نتایج جست‌وجو نمایش داده شوند (بدون صفحات noindex، ریدایرکت‌شده یا دارای خطا).
۲. ایجاد فایل XML
یک فایل متنی با نام sitemap.xml بسازید و محتوای آن را با رعایت ساختار زیر تنظیم کنید:
<urlset xmlns=”http://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9″>
<url>
<loc>https://example.com/</loc>
<lastmod>2025-07-01</lastmod>
<changefreq>monthly</changefreq>
<priority>1.0</priority>
</url>
<!– صفحات دیگر به همین صورت –>
</urlset>
۳. آپلود فایل در ریشه دامنه
فایل را در مسیر اصلی هاست سایت (root directory) قرار دهید تا در آدرس‌هایی مانند https://example.com/sitemap.xml در دسترس باشد.
۴. ثبت در ابزارهای گوگل
وارد Google Search Console شوید و آدرس نقشه سایت را در بخش “Sitemaps” ثبت کنید. این کار باعث می‌شود گوگل سریع‌تر و دقیق‌تر صفحات را بررسی و ایندکس کند.
نحوه ساخت sitemap با ابزارهای خودکار:
برای سایت‌هایی با ساختار پیچیده یا محتوای زیاد، استفاده از ابزارهای تولید خودکار نقشه سایت هم ساده‌تر و هم مطمئن‌تر است. در ساختارهای پیلار کلاستر ، داشتن یک sitemap دقیق باعث می‌شود ارتباط بین صفحات پایه (Pillar) و صفحات خوشه‌ای (Cluster) بهتر برای گوگل قابل درک باشد.
ساخت سایت مپ وردپرس:
اگر سایت با وردپرس ساخته شده، افزونه‌هایی مانند Yoast SEO، Rank Math یا All in One SEO Pack به‌طور خودکار نقشه سایت XML تولید می‌کنند. این نقشه‌ها به‌روزرسانی می‌شوند، صفحات جدید را به‌صورت خودکار اضافه می‌کنند و معمولاً در آدرس‌هایی مانند example.com/sitemap_index.xml قابل مشاهده هستند.
ابزارهای آنلاین و دسکتاپ:
- XML-sitemaps.com: کافی است آدرس سایت را وارد کنید تا نقشه سایت ایجاد شود. فایل را می‌توان دانلود و در هاست آپلود کرد.
- Screaming Frog SEO Spider: نرم‌افزاری قدرتمند برای خزش سایت و تولید نقشه سایت در فرمت‌های مختلف. این نرم‌افزار در نسخه رایگان محدودیت دارد، ولی نسخه پولی آن امکانات کامل‌تری ارائه می‌دهد.
این ابزارها امکان تولید انواع نقشه سایت (برای تصاویر، ویدئوها، اخبار و…) را نیز فراهم می‌کنند.
معرفی افزونه‌های وردپرس برای ساخت سایت مپ
اگر وب‌سایت شما با وردپرس راه‌اندازی شده، خبر خوب آن است که نیازی به ساخت دستی نقشه سایت نخواهید داشت. وردپرس از افزونه‌های قدرتمند و متنوعی پشتیبانی می‌کند که می‌توانند به‌صورت خودکار نقشه سایت XML تولید کنند، آن را به‌روز نگه دارند و حتی تنظیمات پیشرفته‌ای برای بهینه‌سازی سئو ارائه دهند. در ادامه، بهترین افزونه‌های رایگان و حرفه‌ای را معرفی می‌کنیم:
۱. Yoast SEO (رایگان و نسخه پولی)
یکی از محبوب‌ترین افزونه‌های سئو برای وردپرس است که به‌طور پیش‌فرض قابلیت تولید نقشه سایت XML را در اختیار شما قرار می‌دهد.
ویژگی‌های افزونه Yoast:
- تولید خودکار نقشه سایت XML
- پشتیبانی از چند نوع محتوا (نوشته‌ها، برگه‌ها، دسته‌بندی‌ها و…)
- لینک‌سازی داخلی برای موتورهای جست‌وجو
- فعال‌سازی تنها با یک کلیک
آدرس نقشه سایت در Yoast معمولاً به صورت yourdomain.com/sitemap_index.xml در دسترس است.
۲. Rank Math SEO (رایگان و نسخه Pro)
یک افزونه قدرتمند و رو‌به‌رشد در حوزه سئو که علاوه بر امکانات حرفه‌ای، امکان تولید چند نوع نقشه سایت را نیز فراهم می‌کند.
ویژگی‌های افزونه Rank Math:
- پشتیبانی از نقشه‌های XML، ویدئویی، خبری و تصویر
- تنظیمات دقیق برای کنترل ایندکس صفحات
- سازگاری بالا با WooCommerce و صفحات فروشگاهی
- رابط کاربری ساده با امکان راه‌اندازی سریع
۳. All in One SEO (رایگان و نسخه حرفه‌ای)
از قدیمی‌ترین و قابل اعتمادترین افزونه‌های سئو برای وردپرس است.
ویژگی‌های افزونه AIO SEO:
- تولید نقشه سایت XML به‌صورت خودکار
- قابلیت ساخت Sitemap برای تصاویر، ویدئوها و اخبار (در نسخه Pro)
- امکان غیرفعال کردن ایندکس صفحات خاص
- ابزار تحلیل سئوی داخلی
نحوه ارسال سایت مپ به گوگل و بینگ
پس از ساخت نقشه سایت، مرحله‌ی بعدی ثبت آن در موتورهای جست‌وجو است. این کار به ربات‌های گوگل و بینگ کمک می‌کند تا ساختار وب‌سایت شما را بهتر درک کنند و صفحات را سریع‌تر ایندکس کنند. در ادامه، مراحل ارسال نقشه سایت به «Google Search Console» و «Bing Webmaster Tools» را مشاهده خواهید کرد:
ارسال نقشه سایت به گوگل (Google Search Console)
برای ثبت نقشه سایت در گوگل مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. ورود به حساب کاربری Google Search Console
اگر هنوز وب‌سایت خود را به کنسول اضافه نکرده‌اید، ابتدا آن را به‌عنوان «Property» تعریف کرده و مالکیت دامنه را تایید کنید.
۲. انتخاب گزینه «Sitemaps» از منوی سمت راست
این گزینه در بخش «Index» قرار دارد.
۳. وارد کردن آدرس نقشه سایت
تنها کافی است نام فایل را وارد کنید، مثلا:
sitemap.xml یا sitemap_index.xml
۴. کلیک روی دکمه «Submit»
پس از ارسال، گوگل نقشه سایت را بررسی کرده و وضعیت آن (تایید، ایندکس، خطاها و هشدارها) را نمایش می‌دهد.
ارسال نقشه سایت به بینگ (Bing Webmaster Tools)
برای ثبت نقشه سایت در موتور جست‌وجوی بینگ، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. ورود به حساب Bing Webmaster Tools
ابتدا سایت را ثبت کرده و مالکیت آن را مانند گوگل تایید کنید.
۲. ورود به بخش «Sitemaps» از داشبورد سایت
۳. انتخاب گزینه «Submit Sitemap»
۴. وارد کردن آدرس کامل نقشه سایت و ارسال آن
مثال:
https://example.com/sitemap.xml
۵. بررسی وضعیت ایندکس نقشه سایت
در این بخش می‌توانید مشاهده کنید که بینگ سایت‌مپ را با موفقیت پردازش کرده یا نه و اگر خطایی وجود داشته باشد، آن را گزارش می‌دهد.
مقایسه سایت‌مپ XML و HTML
سایت‌مپ ها انواع مختلفی دارند، اما دو نوع پرکاربرد آنها یعنی «سایت مپ XML» و «سایت مپ HTML» کاربردها و مخاطبان متفاوتی دارند. انتخاب بین این دو نوع، بسته به نوع پروژه، هدف شما از بهینه‌سازی و ساختار سایت می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه تفاوت عملکرد این دو نوع نقشه سایت و موارد استفاده‌ی آنها بررسی شده است.
سایت مپ XML
نقشه سایت XML معمولا برای خزنده‌های موتورهای جست‌وجو مانند Googlebot طراحی شده است. این فایل به‌صورت ماشینی خوانده می‌شود و اطلاعاتی دقیق درباره‌ی ساختار سایت در اختیار ربات‌ها قرار می‌دهد.
ویژگی‌ها:
- شامل آدرس تمام صفحات مهم سایت به‌همراه داده‌هایی مانند تاریخ آخرین به‌روزرسانی، اولویت صفحه، و فرکانس تغییر محتوا.
- در فایل sitemap.xml ذخیره می‌شود و معمولاً در ریشه دامنه قرار دارد.
- قابل ارسال به ابزارهایی مانند Google Search Console و Bing Webmaster Tools.
- به موتورهای جست‌وجو کمک می‌کند تا سریع‌تر صفحات جدید را پیدا و ایندکس کنند.
موارد استفاده:
- وب‌سایت‌های بزرگ با ساختار پیچیده
- فروشگاه‌های اینترنتی با صفحات زیاد
- پروژه‌هایی با محتوای پویا یا تولید محتوای مداوم
سایت مپ HTML
نقشه سایت HTML بیشتر برای کاربران انسانی طراحی شده است. این نوع نقشه به‌صورت یک صفحه در سایت ایجاد می‌شود که در آن لینک تمام یا بخشی از صفحات مهم سایت فهرست شده‌اند.
ویژگی‌ها:
- به بهبود تجربه کاربری و پیمایش در سایت کمک می‌کند.
- معمولا در بخش فوتر یا دسترسی‌های عمومی سایت قرار دارد.
- می‌تواند به گوگل نیز کمک کند، اما اولویت آن پایین‌تر از XML است.
- ساخت آن می‌تواند به بهینه‌سازی لینک‌های داخلی کمک کند (Internal Linking).
موارد استفاده:
- وب‌سایت‌های محتوا محور یا شرکتی
- سایت‌هایی با تمرکز بر تجربه کاربری
- پروژه‌هایی که نیاز به دسترسی آسان به تمامی بخش‌های سایت دارند.
ابزارهای آنلاین و رایگان برای ساخت سایت‌مپ
طبق گفته semrush برای ساخت سایت مپ گوگل و سایت مپ وردپرس، ابزارهای آنلاین و رایگان متعددی وجود دارند که در ادامه به معرفی دو مورد از آنها خواهیم پرداخت:
۱. XML‑Sitemaps.com
ابزار تحت وبی است که تا ۵۰۰ صفحه به‌صورت رایگان نقشه génér XML تولید می‌کند. امکان دریافت خروجی در فرمت‌های XML، HTML، TXT یا CSV، قابلیت تنظیم مواردی مانند exclude یا include صفحات خاص و ارسال اتوماتیک به گوگل را دارد. با هزینه‌ای کم (حدود $۵.۹۹ برای ۱۰۰۰ صفحه) می‌توان آن را ارتقا داد و امکاناتی مانند sitemap خبری، ویدئویی و بررسی لینک‌های شکسته را فعال کرد.
۲. Screaming Frog SEO Spider
نرم‌افزاری دسکتاپی است که تا ۵۰۰ URL را در نسخه رایگان می‌خزد و XML Sitemap تولید می‌کند. کاربران می‌توانند تنظیماتی مانند priority، changefreq، inclusion تصاویر و hreflang را شخصی‌سازی و سپس فایل sitemap را به‌صورت دقیق خروجی بگیرند.
اشتباهات رایج در ایجاد و ارسال سایت‌مپ
در بسیاری از پروژه‌ها، اشتباهاتی در سایت‌مپ اتفاق می‌افتد که می‌تواند تاثیر منفی بر سئو داشته باشد:
- آدرس‌های تکراری یا غیر canonical
حضور duplicate URLs یا URLهای غیرcanonical در sitemap باعث سردرگمی موتور جست‌وجو می‌شود. - لینک‌های شکسته (۴۰۴)
وجود لینک خطا در نقشه سایت منجر به هدر رفتن crawl budget و ایجاد مشکل برای گوگل می‌شود. - شامل صفحات noindex
افزودن صفحاتی که در واقعیت نباید ایندکس شوند موجب هدر رفتن منابع خزیدن می‌شود. - فراموش کردن به‌روزرسانی
اگر بعد از ایجاد تغییر در سایت sitemap به‌روزرسانی نشود، محتواهای جدید یا اصلاح‌شده به‌درستی توسط گوگل شناسایی نمی‌شوند.
باید بدانید که با کمک یک نقشه سایت اصولی، موتورهای جست‌وجو می‌توانند ارتباط معنایی بین محتواها را بهتر درک کنند و این موضوع در سمنتیک سئو اهمیت زیادی دارد.
چه صفحاتی را نباید در سایت‌مپ قرار داد؟
صفحاتی که نباید در سایت مپ قرار بگیرند، عبارتند از:
- صفحاتی با تگ noindex یا آنهایی که در robots.txt مسدود شده‌اند.
- URLهای ریدایرکت‌شده یا بازگشتی با خطای ۴۰۴/۵xx.
- صفحات تکراری یا غیرcanonical.
- صفحات موقتی یا کم‌ارزش مانند thank-you page یا صفحاتی با محتوای ضعیف.
نقش سایت‌مپ در ساختار فنی و معماری سایت
نقشه سایت می‌تواند ساختار سیلو را تقویت کند و باعث هدایت بهتر ربات‌ها در مسیر موضوعی صفحات شود. اصلی‌ترین نقشی که وجود نقشه سایت در ساختار فنی و معماری سایت شما ایفا می‌کند، عبارت است از:
۱. بهینه‌سازی منابع خزیدن (crawl budget)
با حذف صفحات غیرضروری، گوگل بودجه خزیدن را صرف محتواهای اصلی می‌کند.
۲. مشخص کردن سلسله‌مراتب صفحه‌ها
مشخص کردن ترتیب اهمیت صفحات از طریق خصوصیات priority و changefreq باعث ساختاردهی بهتر سایت می‌شود.
۳. بهبود ساختار URL
هنگام تولید sitemap، ابزارها می‌توانند لینک‌های داخلی و ساختار URLها را تحلیل کرده اشتباهات احتمالی را مشخص کنند.
نکات مهم در مورد سایت‌مپ
در مورد نقشه سایت،، علاوه بر آنچه که به آن اشاره شد، لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید:
حجم فایل: هر sitemap نباید بیش از ۵۰٬۰۰۰ URL یا بیش از ۵۰ MB (فارغ از فشرده‌سازی) باشد. در صورت نیاز باید با ایجاد sitemap index آن را تقسیم کرد .
محل ذخیره‌سازی: فایل باید در root دامنه (مثلاً https://example.com/sitemap.xml) قرار گرفته و در robots.txt معرفی شود.
بروزرسانی خودکار: استفاده از ابزارها یا افزونه‌هایی مانند Yoast و Screaming Frog (نسخه پولی) پیشنهاد می‌شود تا sitemap به‌صورت خودکار به‌روزرسانی و ارسال شود.
اعتبارسنجی منظم: از Search Console یا ابزار Site Audit استفاده کنید تا خطاهایی مانند duplicate، broken و redirect شناسایی شود.
با آنکه به طور دقیق توضیح داده شد که نحوه ساخت sitemap چگونه است و چرا ایجاد آن اهمیت دارد، ممکن است نخواهید خودتان وارد فرایندهای آن شوید. یکی از راهکارهایی که به شما برای داشتن یک سایت مپ اصولی کمک می‌کند، برون‌سپاری آن است. در آژانس دیجیتال مارکتینگ لین، علاوه بر تمام سرویس‌هایی که برای انواع خدمات محتوایی ارائه می‌شود، نقشه سایت متناسب با نوع سرویس شما نیز در صورت نیاز‌تان طراحی و پیاده‌سازی خواهد شد.
